Ben jij nog steeds katholiek? Een vraag die ik regelmatig krijg van familie en vrienden. Velen van hen hebben afscheid genomen van hun katholieke wortels en de invulling ervan in het dagelijks leven. Deels vanuit persoonlijke redenen deels vanuit kritiek op datgene wat er allemaal fout ging en gaat binnen het instituut
En in gesprekken daarover is mij regelmatig de vraag gesteld. Waarom neem jij geen afstand? Waarom noem jij je zelf nog steeds katholiek? De vraag wordt niet gesteld uit dedain, eerder uit onbegrip en nieuwsgierigheid. Het leidt dikwijls tot interessante gesprekken. Wat mij dan weer bracht tot het nadenken over mijn redenen om geen afstand te nemen van mijn katholieke wortels.
Opgegroeid in een normaal katholiek gezin in de jaren ’50 en ’60 van de vorige eeuw, met alles wat daarbij hoort: zondags naar de kerk, misdienaar zijn en lid van het kerkkoor, alles passend in het leven van een katholiek gezin toendertijd.
Natuurlijk nam ik afstand en werd mijn houding kritisch naarmate in ouder werd. En toen ik ging studeren (politicologie en wel aan de katholieke universiteit in Nijmegen waar toen vrijwel iedereen duidelijk afstand nam van de katholieke wortels) heb ik mij niet laten uitschrijven. Waarom niet -want het was toen wel de gewoonte- weet ik niet precies. Er was iets dat mij tegenhield om de definitieve stap te zetten in tegenstelling tot mijn broers en zussen.
Ik correspondeerde met mijn ‘heeroom’. Missionaris in Brazilie die in zijn brieven openlijk schreef over zijn twijfels en zijn kritiek op de starheid van het instituut. Maar met passie en hartstocht over zijn ervaringen daar. Bewust bezig met de vraag naar het katholiek zijn en blijven was ik niet.
En toen,na mijn studie, werd ik tot mijn verbazing gevraagd om te komen werken bij de Bisschoppelijke Vastenaktie. Dat ik wel kende omdat ik altijd een deel van mijn zakgeld moet afstaan aan de jaarlijkse vastenaktie-collecte. Tot mijn ergernis.
Het werken bij de Vastenaktie en later bij Cordaid bracht mij in aanraking met het Katholiek Sociaal Denken. Waar ik nog nooit van gehoord had. Maar wat mij wel het sterke gevoel gaf: daar wil ik meer van weten en daar wil ik ‘bijhoren’. Het raakte mij tot mijn verbazing diep.
Ik ging mij daarin verdiepen en toen ik bij Cordaid- op verzoek van de helaas veel te vroeg overleden Rene Grotenhuis- de functie van “katholieke identiteit medewerker” oftewel de vraag wat deze identiteit voor Cordaid betekende en welke de relevantie van het katholiek sociaal denken was, kwam ik echt in aanraking met een waardenstelsel waarbij ik mij bijzonder thuis voel. En wat mij ook handvatten gaf ik mijn persoonlijke leven. In het bijzonder dat ik geen afscheid wilde nemen van mijn katholiek zijn.
Mede hierdoor ben ik op dit moment bestuurlijk betrokken bij MIVA, bij de daklozen-situatie in Nederland via Netwerk DAK en bij het katholiek maatschappelijk activeringswerk via stichting de KIM.
Het leren kennen van het waardenstelsel katholiek sociaal denken heeft mijn persoonlijk leven als ook hoe ik in de (wereld) samenleving mijn rol zie verrijkt.
Piet Kuijper